หนังสือเล่มนี้มีความมุ่งหมายที่จะเสนอภาพรวมของวรรณคดีสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น โดยชี้ความสืบเนื่องของโลกทัศน์จากวรรณคดีสมัยอยุธยา ในแง่ความสัมพันธ์ของมนุษย์กับธรรมชาติปัญหาและศักยภาพของมนุษย์ อีกทั้งการปรับเปลี่ยนที่เป็นนวลักษณ์ตั้งแต่ช่วงเริ่มต้นของการสถาปราชอาณาจักรจนถึงการยืนหยัดต่อกระแสวัฒนธรรมตะวันตก ด้วยความเชื่อมั่นในรากทางวัฒนธรรมอันแข็งแกร่ง ในช่วงแผ่นดินที่สามของราชธานี